مرتضی اخویمرتضی اخوی فرزند سید جلیل، یکی از نظامیان و سیاسیون دوران پهلوی اول بود. ۱ - تولدسرتیپ مرتضی اخوی فرزند حاج سید جلیل از سادات اخوی سال ۱۲۸۱ در تهران متولد شد. ۲ - تحصیلاتپس از اتمام دوره‌ی تحصیلات مقدماتی وارد مدرسه‌ی علوم سیاسی شد و در آن‌جا دانشنامه گرفت. اخوی از همان دوران ابتدائی و متوسطه، به نظام و نظامی‌گری علاقه‌ی بسیاری داشت و به همین دلیل وارد دانشگاه افسری شد. [۱]
دولتمردان عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک، ج۱، ص۶۷، مرکز بررسی اسناد تاریخی.
۳ - مناصب ویوی پس از مدت کوتاهی درجه‌ی افسری دریافت کرد و در کاخ سلطنتی فرمانده گروهان شد. در این مدت توانست با شایستگی هرچه تمام‌تر از عهده‌ی پست فرماندهی برآید و همین موجب شد که اعتماد شاه و دربار هر روز نسبت به او بیشتر شود؛ به طوری که در سال ۱۳۱۰ وی را به ریاست املاک اختصاصی رضا شاه در تنکابن و سپس مازندران منصوب کردند. [۲]
عاقلی، باقر، شرح حال رجال سیاسی و نظامی‌معاصر ایران، ج۱، ص۶۵، نشر گفتار و نشر قلم، چاپ نخست، پاییز، ۱۳۸۰.
مدتی در همان پست انجام وظیفه کرد تا این‌که فرماندهی تیپ بهبهان را عهده‌دار شد. اخوی مردی پرتلاش و مورد اطمینان بود و هر پستی که به او محول می‌شد را به شایستگی انجام داده به پایان می‌رساند؛ به عنوان مثال مدتی ریاست اداره‌ی قند و شکر را به عهده داشت که با برنامه‌های منظم توانست تا حدودی از احتکار و قاچاق قند و شکر و دزدی‌های موجود جلوگیری کند. چندی بعد به ریاست اداره‌ی نظام وظیفه منصوب شد [۳]
دولتمردان عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک، ج۱، ص۶۷
و چند سال در آن‌جا مشغول کار شد. از آن‌جا به ریاست کارگزینی وزارت جنگ رفته و پس از مدتی تلاش به معاونت ستاد ارتش منصوب گردید.۴ - پانویس
۵ - منبعسایت پژوهه، برگرفته از مقاله «خاندان اخوی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۰۴/۲۷. |